Naam: Groot Rietveld
Ligging: Dit gebied van 80 ha ligt op de grens tussen Groot-Beveren (deelgemeenten Melsele en Kallo) en Zwijndrecht.
Aard: rietland, opgespoten terrein met open begroeiing en zoetwater.
Grootte: ca. 80 ha.
Historiek: De oude Melselepolder werd bij de havenuitbreiding bijna volledig onder meters zand bedolven. Vanwege gebrek aan zand voor de verdere opspuiting kon op deze plaats de natuur zich echter gedurende vele jaren ongestoord ontwikkelen tot het grootste aaneengesloten rietveld van Vlaanderen. Door de inmiddels ontstane rijkdom aan rietgebonden vogels kon Natuurpunt Waasland (toen nog WNLW) het gebied in 1999 redden van verdere opspuiting en het laten beschermen als natuurgebied.
In het Nooddecreet van 2001 werd het gebied eerst nog ingeschreven als tijdelijke compensatie voor het habitatdoeltype “Riet en water”. Tegenwoordig wordt het gebied echter gevalideerd als permanente compensatie voor natuurwaarden die bij grote infrastructuurwerken in de jaren ‘80 en ‘90 in en rond de haven verloren gegaan zijn, het zogenaamde Historisch passief.
Status: Natuurgebied op het gewestplan.
Waarde: Het gebied is belangrijk als broedgebied voor watervogels (waaronder dodaars, soms geoorde fuut, bergeend, zomertaling, ...) en typische rietvogels (waterral, porseleinhoen, blauwborst, sprinkhaanrietzanger, snor, rietzanger, roerdomp, woudaap, bruine kiekendief, …). Ook fungeert het terrein als een van de 4 kerngebieden voor Rugstreeppadden en vind je er een van de grootste populaties Moeraswespenorchissen (5350 exemplaren in 2010) binnen het netwerk van ecologische infrastructuur.
Voor meer informatie, zie inventarisatie planten, vogels, water.
Beheer / Plannen: Van bij het begin werd gesteld dat een hogere waterstand tijdens het winterseizoen een aanzienlijke verbetering zou opleveren voor de broedvogelpopulatie. Voor de aanvang van het broedseizoen van 2004 werden kleine verbeteringswerken (zandzakjes) uitgevoerd aan de afwateringssluizen van het gebied wat tot een beperkte verhoging van de waterstand leidde. Deze verbeteringen werden jaarlijks herhaald. De realisatie van 3 nieuwe uitwateringsconstructies werd uitgevoerd eind 2012; de afwerking is voorzien eind 2013.
De in 2006 aangelegde voortplantingspoelen voor Rugstreeppad en de wandelpaden worden jaarlijks gemaaid. En sinds 2007 wordt de berkenopslag in het noordelijke gedeelte geleidelijk gekapt en omgezet naar schraal grasland en riet, in functie van de aanwezige Rugstreeppad- en Moeraswespenorchispopulatie. Om algemene verruiging van het gebied verder tegen te gaan wordt het terrein ook nog eens jaarrond begraasd met Konikpaarden.
Tijdens de winter van 2011-2012 werd er in samenwerking met het ANB op het ijs in de centrale plas een takkenhoop van enkele m² aangelegd om dienst te doen als visplaats voor kleine reigerachtigen zoals Roerdomp en Woudaap.
Toegankelijkheid: Voorlopig enkel rondom toegankelijk: op de bermen van de Kwarikweg en op de oude verdedigingsdijk.
Bereikbaarheid:
• Met de auto vanuit Antwerpen: Neem op de Expresweg richting kust de afslag Industriegebied Zwijndrecht. Aan de verkeerslichten rijd je rechtdoor en je neemt net voor de spoorwegbrug over de Expresweg rechts. Dit is de Kwarikweg van waarop je een prachtig overzicht over het Groot Rietveld hebt.
• Met de auto of fiets vanuit Beveren of het Waasland: Rijd naar het centrum van Kallo. Aan de verkeerslichten in het centrum sla je rechtsaf. Net voor de toegangspoort van de elektriciteitscentrale draai je rechtsaf. Je laat 100 meter verder de toegang tot het Fort Sint-Marie links liggen en je rijdt rechts de 'dijk' (Kwarikweg) op. Voor je ligt het opgespoten (noordelijke) gedeelte van het Groot Rietveld. Volg de asfaltbaan naar rechts om de hele westzijde van het gebied te bekijken.
• Met de fiets vanuit Antwerpen: Neem het fietspad naast de Expresweg naar de kust en rijd langs het volledige industriegebied van Zwijndrecht. Je neemt net voor de spoorwegbrug over de Expresweg rechts. Dit is de Kwarikweg van waarop je een prachtig overzicht over het Groot Rietveld hebt.
• Met de fiets vanuit Zwijndrecht: Rijd via de Neerstraat naar het autoviaduct over de Expresweg (er ligt een tweerichtingenfietspad naast de autobaan). Eens over de brug blijf je voorbij de verkeerslichten de Expresweg volgen. Je neemt net voor de spoorwegbrug over de Expresweg rechts. Dit is de Kwarikweg van waarop je een prachtig overzicht over het Groot Rietveld hebt.
• Met het openbaar vervoer: Neem Bus 83 (vanuit Antwerpen Linkeroever via Beveren-Markt) of Bus 88 (vanaf tramterminus Zwijndrecht) tot in het centrum van Kallo. Steek aan de verkeerslichten opnieuw even over richting Expresweg. Na 20 meter sla je linksaf richting Park van Kallo. Loop het park voorbij (of ga er even kijken) en blijf rechtdoor stappen via een kasseiweg tot aan het Groot Rietveld. Aan de petroleumtanks ligt de Kwarikweg met een uitzicht over het hele Groot Rietveld.
Contactpersoon: Lieven Van Havere, contact: e-mail Lieven Van Havere en Nancy Pauwels
Contact ANB voor het melden van overtredeingen, overlast of andere problemen: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. of tel. 0492 23 35 53
Vacatures: Wij zoeken mensen die
• een oogje in het zeil willen houden en onregelmatigheden dadelijk doorseinen
• willen meewerken aan de overzetaktie van amfibieën
• willen helpen met het maaien van brandnetels in de zomer
• willen deelnemen aan de beheerswerkgroep voor de verschillende natuurgebieden in het havengebied, waaronder ook het Groot Rietveld valt
Geef je naam op en wij contacteren je vrijblijvend bij iedere activiteit: stuur een e-mail naar ons secretariaat
Vogels van “Duizend en een Dag”, geannoteerde Soortenlijst van de Vogels van het Groot Rietveld Kallo (1998 - 2010) door Lamien Verstraete
Lamien Verstraete woont in Antwerpen, is lid van Natuurpunt en loopt sinds begin jaren tachtig op de Linkeroever rond, waardoor hij het natuurgebied Groot Rietveld (Kallo) als het ware heeft zien ontstaan. Hij had meteen het gevoel dat dit gebied ‘ iets bijzonders zou worden’.
Hij kreeg gelijk. In de jaren negentig zette Natuurpunt WAL (nu Natuurpunt Waasland) alles op alles om het gebied te beschermen. Dankzij de inzet van vele vrijwilligers (o.a. Hildegarde Van den Camp en enkele vogeltellers) erkende ook de overheid de buitengewone natuurwaarde van dit gebied en werd het officieel beschermd in 2000.
Bij zijn duizendste bezoek aan het Groot-Rietveldbezoek besloot Lamien zijn nauwkeurig verzamelde veldwaarnemingen beschikbaar te stellen voor geïnteresseerden. Dat werd een ‘titanenwerk’ want gegevens verzameld gedurende 1610 bezoeken (±3500 observatie-uren) op 1546 verschillende dagen vat je niet op ‘een-twee-drie’ samen! Het uiteindelijke resultaat is een ‘leesbaar en toegankelijk’ rapport van wel 103 pagina’s dat je op onze website kan vinden.
Deze lijst is niet enkel bruikbaar voor de wandelaar die het gebied occasioneel bezoekt en zijn waarnemingen wil situeren, maar zal ook de interesse wekken van degene die bijvoorbeeld geïnteresseerd is in de aantalsevolutie van de broedvogelsoorten. Anderzijds vertelt het je welke de beste periodes zijn om opwindende vogels zoals Roerdomp en Baardmannetje te observeren. Er valt eveneens wetenschap uit te putten in functie van vergelijkende studies.
De broedvogels van het Groot Rietveld
Het Groot Rietveld is, naast een trekpleister voor lokale natuurliefhebbers, bij vogelliefhebbers stilaan een gekend en geliefd gebied om onder meer watervogels te komen observeren.
In ANTenne, het tijdschrift van de Antwerpse Koepel voor Natuurstudie, verscheen er recent een mooi artikel over de broedvogels van het Groot Rietveld, van de hand van Chris De Buyzer (Natuurpunt Panneweel).
Je kan de pdf-versie van het artikel via deze link.