Natuur in Zwijndrecht? Vaak onbekend!
Als je aan natuurliefhebbers vraagt wat Zwijndrecht te bieden heeft, zullen ze vaak vooral denken aan fileproblemen, petrochemische industrie of de perikelen rond de Oosterweelverbinding. Want behalve het Neuzenbergbos liggen alle natuurgebieden op of net over de grens van de gemeente: Blokkersdijk, Groot Rietveld, Vlietbos, Burchtse Weel, Defensieve Dijk en de forten.
Maar toch, is er andere Vlaamse gemeente die kan uitpakken met een prachtige oude boomgaard midden in het hart van de dorpskern, aan de achterzijde van de kerk?
Ontdek de Jefkespeer en de Kattekop
Deze hoogstamboomgaard was lange tijd afgesloten maar sinds 2001 mag je er weer in. Eerst kregen VELT en Natuurpunt Waasland kern Zwijndrecht er het medebeheer over en werden een aantal oude fruitbomen vervangen door jonge exemplaren. Je vindt er nu vele oude rassen van vooral kers, appel, peer en pruim, met namen als Trezeke Meyers, Jefkespeer, Zwijndrechtse wijnpeer, Kattekop, Wittebuiken of Rode Walschaert. De oudste bomen zijn imposante kerselaars.
Als natuurvereniging vinden we het belangrijk dat de hagen en houtkanten kunnen blijven, dat er nestgelegenheid is voor zangvogels en steenuil, en dat enkele oude bomen staande mogen sterven die nog een hele tijd nadien insecten, vogels en ander leven mogen aantrekken. Zo midden in het centrum moet zo’n boomgaard ook grotendeels toegankelijk blijven voor het publiek, hoewel onverantwoorde plukkers vooral de eerste jaren jammer genoeg heel wat schade toebrachten aan de jonge bomen.
Wandelen tussen boomgaard en Vlietbos
Laat je verleiden tot een verrassend groene wandeling vanuit het dorpscentrum! Via de boomgaard wandel je naar het Vredesbos, het Vlietbos en terug, samen goed voor een 4km. De beschrijving hieronder wijst je de weg.
Het vertrek op de parking van het kerkhof in de Kerkhofstraat. In de hoek van de parking rechts van het kerkhof ga je de boomgaard in. Aan de ingang vind je een druk bezet bijenhotel, een initiatief van de Milieuraad. Je kan verschillende paden volgen maar zorg dat je aan de overzijde de doorgang in de houtkant vindt naar een tweede, meer open boomgaard. Volg daar het pad naar rechts en wandel in een grote boog naar de andere uitgang aan de zijde van het kerkhof. Daar neem je rechts de Kerkhofwegel langs een brede hulsthaag.
Blijf vanaf nu steeds rechtdoor wandelen, kruis de Molenstraat, loop even tussen huizen in de Vlietstraat, langs een weide en over een onverhard pad tot in het Vredesbos. Sinds 2009 plantte de gemeente Zwijndrecht, een van de meest bosarme gemeenten in Vlaanderen, het bos in verschillende delen aan. Het sluit aan bij het Vlietbos en moet een buffer vormen tussen bewoning, E34 en industrie. De jonge bomen staan er nog erg dicht op mekaar want de eerste dunning moet nog gebeuren. 
Verder rechtdoor kom je bij de Vredespaal en een infobord. Lees daar wat dit bos met vrede te maken heeft! Wanneer je het bos uitwandelt, neem je het pad naar links langs de slingerende bosrand. Aan de andere zijde van de weide zie je het Vlietbos liggen met daarvoor de oude Suikerdijk. Die heeft zijn naam niet gestolen, want door de vele konijnenholen lijkt die zo poreus als een suikerklontje…
Op het kruispunt van paden loop je rechtdoor, een klein stukje door een volledig verwilderde kriekenboomgaard. Opvallend hoeveel eiken het hier spontaan overnemen. Verlaat deze oude boomgaard bij het eerste pad naar rechts. Je komt zo bij het jongste stukje Vredesbos, een aanplant op een voormalig voetbalterrein. Het infobord aan het einde van het pad geeft je de uitleg.
Neem de Neerstraat naar rechts. Verder zouden we je graag rechtdoor het Vlietbos in sturen, maar de werken aan de Oosterweelverbinding verhinderen dat. Volg daarom de Polderstraat naar rechts tot voorbij drie huizen in ‘t Vliet. Daar kan je rechts via enkele houten treden de beplante Suikerdijk op. Aan het einde daarvan steek je over en even het fietspad volgen en dan kan je dadelijk links het Vlietbos in.
Je komt op een open vlakte waar Natuurpunt Waasland Kern Zwijndrecht af en toe bramen verwijdert om de speciale duinflora te behouden. Volg de bosrand naar rechts tot op het einde, waar het pad weer naar het fietspad draait. Of maak van de gelegenheid gebruik om het Vlietbos uitgebreid te verkennen! Neem aan het fietspad het bruggetje naar de wijk Neerbroek en daar de eerste straat rechts en weer rechts om zo snel mogelijk de wijk weer te verlaten.
Aan de serres neem je links en voorbij de aardbeiteler rechts de toegangsdreef naar het Vredesbos. Op het einde daarvan naar links en zo kom je opnieuw op het pad niet ver van de Vredespaal. Neem dat pad nu in de omgekeerde richting en zo kom je opnieuw aan het vertrekpunt, eventueel na een nieuwe doortocht door de boomgaard.
Kris Peeters