Ecologisch netwerk voor bedreigde dier- en plantensoorten
“Geen schrik meer voor natuur!”
Bedrijven in het havengebied moeten in de toekomst geen schrik meer hebben dat een zeldzame plant of een beschermde diersoort hun uitbreidingsplannen dwarsboomt. Die worden in de toekomst gecompenseerd in een ecologisch netwerk.
Verspreid over het hele havengebied komen er groene eilandjes waar het ideale biotoop wordt gecreëerd voor deze waardevolle fauna en flora. Voor de uitbouw van dit netwerk werken het Havenbedrijf en de Maatschappij Linkerscheldeoever samen met Natuurpunt.
Zeldzame Biotoop
Industrie en natuur moet niet altijd voor een conflictsituatie zorgen. Dat bewijst een nieuwe overeenkomst die gemaakt werd voor het havengebied. Peter Symens, beleidsmedewerker bij Natuurpunt legt uit waarom samenwerking nodig is:
“We zitten hier in de haven met een zeldzaam biotoop. Enerzijds is er de overgang van zout naar zoet water en anderzijds zijn er de opgespoten terreinen met kalkrijke grond. Dit vormt een zeldzaam biotoop voor heel wat beschermde dier- en plantensoorten. In totaal komen er in het havengebied 118 soorten voor die Vlaams of zelfs Europees beschermd zijn.
Een voorbeeld hiervan is de groenknolorchis. Deze orchidee gedijt normaal in duingebieden. Tot enkele jaren terug was de plant bijna uitgestorven tot we in de haven vijf exemplaren vonden. Dankzij beschermingsmaatregelen zijn er nu al 2000 plantjes.”
Heel wat chemische en petrochemische bedrijven hebben grote veiligheidsbuffers en braakliggende gronden voor uitbreiding. Die zijn in de loop der jaren uitgegroeid tot kleine natuurgebieden omdat er nooit bemesting is geweest of sproeistoffen zijn gebruikt. Voor de bedrijven stelt zich geen enkel probleem tot de dag dat ze willen uitbreiden en er een zeldzaam plantje of beschermde diersoort wordt aangetroffen.
“Ze kunnen dan bij ons komen aankloppen. Wij zorgen ervoor dat de soort gecompenseerd wordt in een nieuw ecologisch netwerk”, zegt Johan Baetens. Hij werd door Natuurpunt aangesteld als projectmedewerker en vast aanspreekpunt voor de bedrijven. Het ecologisch netwerk omvat 4,5% van het havengebied, goed voor een slordige 600 hectare.
“Dat is niet één groot natuurgebied maar wel een netwerk van restperceeltjes, poelen, wegbermen of stroken waar een bouwverbod geldt door de aanwezigheid van nutsleidingen. Het netwerk maakt onderdeel van het strategisch plan voor de haven. Zodra er een handtekening wordt gezet door de minister kunnen we effectief aan de slag. We hopen dat dit begin volgend jaar zal zijn.”
Veilig onder paraplu
Een orchidee verplanten is geen kinderspel maar doenbaar. Hoe gaat men echter een rugstreeppad of vleermuis wijsmaken dat ze best verhuizen naar een ander terrein? “Door de ideale leefomstandigheden na te bootsen”, antwoordt Peter Symens. “We hebben 14 zogenaamde ‘paraplusoorten’ geselecteerd waaronder de groenknolorchis maar ook de rugstreeppad, vleermuis, slechtvalk en zelfs vlinders zoals het bruinblauwtje.
Als we voor deze paraplusoorten het ideale biotoop creëren, kunnen alle beschermde planten en dieren in de haven een thuis vinden. Als een bedrijf wil uitbreiden en geconfronteerd wordt met een beschermde soort kan die een ontheffing krijgen als de soort voorkomt in ons ecologisch netwerk. Als dit niet zo is, zullen we actie ondernemen en de soort proberen verhuizen.
Dit is bijvoorbeeld recent gebeurd met de moeraswespenorchis, een orchidee die moest wijken voor de Deurganckdoksluis en met succes verplant is.”
Deze aanpak is een hele ommezwaai waarvoor ook de wetgeving voor beschermde soorten aangepast moet worden. “Die wet is sowieso verouderd”, zegt Symens. Als er vroeger een beschermde dier- of plantensoort werd aangetroffen in een gebied, werd het hele terrein simpelweg beschermd. De natuurwetgeving werd te vaak gebruikt als een stok om mee te slaan.
We gaan nu de lijst van beschermde dieren en planten verlaten en veranderen in een ‘soortenwetgeving’. Het is onze streefdoel om alle 118 beschermde planten- en diersoorten in ons ecologisch netwerk te krijgen.” De Maatschappij Linkerscheldeoever draagt ook haar steentje bij. De nieuwe rotonde Haendorp zal uitgerust worden met amfibietunnels en krijgt in het midden zelfs een poel waar een rondtrekkende rugstreeppad even kan verpozen.
Ecologisch Netwerk
Natuurpunt hoopt dat bedrijven nu een andere houding gaan aannemen tegenover de natuurontwikkeling op hun terreinen. “Nu ze geen schrik meer moeten hebben dat er spontaan zeldzame soorten gedijen, is er geen reden meer om de deuren angstvallig gesloten te houden”, vindt Johan Baetens.
“Vroeger wisten we vaak niet wat er zoal voorkwam in deze veiligheidsbuffers. Het ging zelfs zover dat bedrijven maïs lieten aanplanten midden in de haven, enkel en alleen om te voorkomen dat de natuur zich kon ontwikkelen. Tijdelijke natuurgebieden kunnen nu wel perfect op bedrijfsterreinen.
Ze liggen er soms toch vele jaren braak bij. Als het bedrijf toch gaat uitbreiden, geven we alles mooi terug. Een bedrijf dat regenwater moet bufferen, kan evengoed een poel aanleggen. Een win-win situatie voor iedereen.
Meer Info : www.mlso.be
