Natuur door en voor ons!
In 2007 startte de MINA-raad Temse (Milieuraad) het "Poelenplan Temse" op. Dit biodiversiteitproject wil de poelen in Temse met hun rijk waterleven en amfibieën veiligstellen. Natuurpunt WAL en Ons Streven (natuurvereniging uit Tielrode), beiden lid van de MINA-raad, coördineren dit plan.
In 2007 richtten we ons op het inventariseren van de poelen. Zowel de ligging als de als de aanwezige dieren en planten werden in kaart gebracht. In een eerste fases werden we hierbij ondersteund door Dominique Verbelen van Natuurpunt-Studie. De inventarisatie leverde een tussenrapport op waarin ook korte en middellange termijnplanning (beheersmaatregelen en middelen) werden opgenomen.
Vrijwilligers aan de slag in 2008
In 2008 gingen we aan de slag met de vrijwilligers van 2007 en nieuwe enthousiastelingen.
De in 2007 onvolledig geïnventariseerde poelen werden grondig onderzocht om aan de hand van de aanwezige volwassen waterdieren en hun larven de potentiële kansen van een voortplantingspoel te bepalen. Ook andere poelen die interessant bleken, werden in kaart gebracht en/of onderzocht.
Nu al blijkt dat we met sterke resultaten kunnen uitpakken. Dankzij de doorgedreven inzet van vele vrijwilligers ontdekten we dat het aantal poelen waar bv. salamanders vertoeven bijna verdubbelde van 21 naar 35. Kleine watersalamanders vonden we in alle poelen, kamsalamander in bijna de helft van de poelen en de zeldzame alpenwatersalamander in 1 poel. Deze leuke resultaten zullen ongetwijfeld nog mooier worden want Temse telt nog vele poelen die nog niet onderzocht zijn.
Public relations voor de poelen
Het Poelenplan bekendmaken bij het brede publiek en de gemeentelijke organen was een tweede actie in 2008. Tijdens een avondvoorstelling (14 maart) hielden schepen voor Openbaar Groen en Natuur Hugo Maes en de MINA-voorzitter Gert Hooftman opmerkelijke toespraken. Luc Van de Perre (NP-WAL) stelde de resultaten 2007 en de planning 2008 voor. Robert Joris (HYLA, werkgroep amfibieën Natuurpunt) gaf een presentatie van het amfibieënwereldje in België. De "PR" van het poelenplan werd extra verzorgd door onze medewerker Herman Boons die op 4 en 16 mei zijn tuin openstelde.
Niet alleen woorden maar ook daden in 2008
Vijf projecten (of clusters goed voor totaal 7 poelen) werden geselecteerd waarbij de ligging aan de openbare weg een criterium was. Om de werken vlot toe te laten, de kosten te drukken en om de landbouwzones zo min mogelijk te belasten, is goede bereikbaarheid een belangrijke troef. Bovendien kan een poel kan dankzij z'n ligging een belangrijke educatieve rol hebben t.o.v. het stijgende aantal mensen dat zachte recreatie in de buitenlucht opzoekt.
De in 2006 aangelegde Schanspoel kwam extra in onze aandacht omdat die door opschietende wilgenscheuten, een zwakke afscherming en droogvallen in september dreigt minder waardevol te worden. Ook een vroeger gedempte poel in een school zal terug geschoond en heringericht worden.
Het beheer van de vijf geselecteerde projecten richt zich o.a. op ruimen van slib en dode plantenresten (bladval), verdieping, afschuinen van wanden voor betere opwarming en uittredeplaats, snoeien struiken/bomen (hakhoutbeheer), deels verwijderen van bomen en takken om de zoninval te verhogen en aanplanten ter versteviging. Waterplanten worden niet extra aangeplant want hiervoor zorgt de natuur wel zelf.
De werken gebeuren in de periode dat er zich geen amfibieën in de poelen bevinden en steeds in overleg van de eigenaars of pachters van de omilggende gronden. Vooraf worden stalen van water- en grond genomen om te voorkomen dat nutriëntrijke stoffen zouden inspoelen of het geruimde slib aanpalende percelen zou belasten.
Gemeente Temse sponsort "Poelenstad Temse"
Het schepencollege heeft in ieder geval een stevige beheerssom voorzien voor het Poelenplan. Waarvoor onze speciale dank! Als sommige werken in 2008 niet op het geplande moment kunnen gebeuren, worden ze uitgevoerd in 2009. Het is alleszins de bedoeling om in de komende jaren vervolgprojecten uit te werken. Daarover zal je alles vernemen in Groenlink en de plaatselijke gemeentelijke infobladen. Met het Poelenplan Temse gaan we voor een Poelenstad met minstens Vlaamse bekendheid!
Foto links: kleine watersalamander, foto rechts: kokerjuffer
(tekst: Luc Van de Perre en de medewerkers Poelenplan Temse)