Natuurpunt Waasland

Reeds decennia waarschuwen klimaatexperten voor de opwarming van de aarde. Na vele klimaatconferenties en kleinschalige initiatieven om C02 terug te dringen, weten we waar we mondiaal staan: zo goed als nergens. Zowel wereldleiders als lokale politici krijgen nu lik op stuk van jongeren die actie willen. Op 15 maart kwamen in 90 landen honderdduizenden mensen op straat. Is de tijd rijp voor een klimaatrevolutie? Ben jij klaar om jouw steentje bij te dragen?

In het klimaatvraagstuk is natuur een belangrijk deel van de oplossing. Het ligt zo voor de hand dat we het niet meer zien: de natuur is onze airco van de toekomst, is ons waterbekken van de toekomst, is ons water- en luchtzuiveringsstation van de toekomst. Klimaatbeleid zal immers niet alleen sociaal zijn of niet zijn, maar ook ’groen’ zijn of niet zijn.

De Bond Beter Leefmilieu (BBL) en Natuurpunt bieden onze beleidsmakers een rits van klimaatoplossingen voor een groene toekomst:

1. Hervorm landbouwsubsidies en stimuleer plantaardige voeding. Te veel koeien, kippen en varkens veroorzaakt een stevige brok broeikasgassen. Meer plantaardig eten is een grote stap voorwaarts naar duurzame en gezonde voeding.

2. Natuurinclusieve landbouw. De intensivering van onze landbouw heeft zijn stempel gedrukt op het buitengebied. Het groter maken van percelen ging ten koste van kleine landschapselementen, in valleien ging de ploeg in menig grasland en steeds meer akkerbodems raken uitgeput. In een buitengebied dat zijn natuurlijk immuunsysteem verliest, laten klimaatgrillen zich steeds harder voelen. In de eerste plaats de landbouwsector, maar ook biodiversiteit deelt daarbij in de klappen. Die is nochtans ook belangrijk voor onze voedselproductie – denk maar aan de rol van wilde bijen als bestuivers en van het bodemleven voor gewassen.

3. Vorm woonbonus om tot klimaatbonus voor energierenovatie en bereikbaarheid. Woonbonus = dure huizen want de aankoopprijs van woningen voor koppels is met gemiddeld 13.000 euro gestegen, bovenop de ‘gewone’ prijsevolutie voordat de woonbonus bestond. Gebouwen zijn verantwoordelijk voor een derde van de broeikasgassen.

4. Voer statiegeld in en zet in op hoogwaardige recyclage en hergebruik van verpakkingen. Sensibiliseringscampagnes genoeg, en toch verandert er weinig. Sinds 2000 is een steeds kleiner deel van de huishoudelijke verpakkingen herbruikbaar, producenten schakelen steeds vaker over naar wegwerpverpakkingen.

5. Maak de betonstop waar en voorzie meer ruimte voor bos en natuur. Zo niet hebben we straks helemaal geen natuur meer over.

6. Bouw het aantal salariswagens af en maak alle bedrijfswagens emissievrij voor 2025. In 2015 hadden 425.000 werknemers en 122.000 bedrijfsleiders een salariswagen, die ze ook voor privéverplaatsingen gebruiken. Een op de drie auto’s die in de files naar Brussel staan, is een bedrijfswagen.

7. Investeer meer in fiets, openbaar vervoer en binnenvaart. We leggen met zijn allen in België elk jaar 85 miljard kilometer af met de wagen. Iedereen weet hoe het beter kan: laat die auto staan en kies voor de fiets, ga te voet, neem de bus. Investeer in het openbaar vervoer.

8. Voer een groene taxshift door: fossiel wordt duurder, elektriciteit en circulaire diensten goedkoper.

9. Investeer in wetlands, onze natuurlijke schokdempers. Overstromingen, droogte en modderstromen zijn voorbeelden van extreme weersomstandigheden die volgens de recentste klimaatmodellen alsmaar zullen toenemen. Gelukkig kunnen we beroep doen op natuurlijk oplossingen zoals wetlands om ons te beschermen tegen deze gevaren. Moerassen, slikken en schorren, (broek)bossen en natte graslanden: ze gedragen zich allen als echte schokdempers.

10. Een mobiliteitsplan voor plant en dier. Biodiversiteit is het fundament van onze maatschappij. De stabiliteit van onze economie en maatschappij hangt af van de natuur en de diensten die ze ons gratis levert. Grote stabiele natuurgebieden, onderling verbonden door groenblauwe wegen zijn onontbeerlijk voor natuur en mensen. Stoppen met open ruimte aansnijden is niet voldoende: we moeten ontsnipperen, grote, groene longen en een groene dooradering van ons landschap creëren.

11. Duinen in plaats van dijken. Onze gebetonneerde kustlijn heeft geen veerkracht meer om de gevolgen van de klimaatverandering op te vangen. Hoge muren bouwen is geen oplossing. Natuurlijke stranden met duinen groeien wel want ze groeien mee met de zeespiegelstijging.

12. Meer water in de grond en een infiltratiebonus. Doordat er zoveel en zo verspreid gebouwd is, is er te weinig ruimte om het regenwater op te slaan in de ondergrond. Meer open ruimte behouden door een betonstop is belangrijk. Burgers en bedrijven belonen om in hun tuinen en bedrijfsterreinen water te laten infiltreren i.p.v. afstromen is een deel van de oplossing: een infiltratiebonus die goede klimaatadaptieve maatregelen financieel beloont.

Steek je hand in eigen boezem…
Het beste klimaatbeleid wordt ondermijnd als we als individu onze levensstijl niet snel en drastisch aanpassen. We hebben het wel gehad met uitspraken zoals “wat doen mijn kleine inspanningen er toe als Amerika en China niets doen voor het klimaat?” of “klimaatmaatregelen zullen te veel geld kosten en wie gaat dat betalen?” of “het haalt allemaal niets uit” of erger nog “het zal mijn tijd nog wel duren, ik laat me niet opjagen door doemdenkers”.

Willen we de kans ontlopen dat onze kleinkinderen in 2100 de huidige generatie aanklagen voor ‘schuldig verzuim’ dan moet elk individu NU handelen!

(tekst: Jef Van DeWiele)